Dla nauczycieli
O integracji
Gdy w klasie pojawiają się uczniowie i uczennice z innych kultur, z doświadczeniem migracji lub uchodźctwa, szczególnie jeśli przypada to w dość nieoczekiwanym momencie, często w środku roku szkolnego, to trzeba dobrze się nagłówkować by zreintegrować klasę na nowo, przebudowując relacje i kładąc akcent zarówno na to, co między dziećmi czy młodzieżą podobne, ale też ucząc się wzajemnie szacunku do różnic międzyludzkich.
Aby skutecznie prowadzić reingtegrację, czyi wprowadzać nowych uczniów i uczennice do funkcjonujących już systemów klasowych czy szkolnych, trzeba przeznaczać czas na nawiązanie (przyjacielskich) relacji i wzmocnienie więzi między poszczególnymi osobami. Nie jest to tylko jednak wypadkowa spotkania i kontaktu ze sobą.
Trzeba zadbać o kilka czynników by integracją różnorodnych kulturowo, społecznie i osobowościowo osób zadziała.
Osoby w jednej społeczności powinny mieć wspólne cele i okazję do współpracy i współzależności od siebie nawzajem. Kluczowe jest by modelować i wcielać w życie wartości egalitarne, których podstawą jest równy status wszystkich w klasie. Atmosfera powinna być przyjazna, wesoła, luźna, bez zbędnych napięć i rywalizacji.
Takim celom nie będzie służyło to, co potocznie uważa się za integrację, czyli:
Prowadzenie jedynie na początku, szczególnie na oddzielnych zajęciach, utartych i znanych gier i zabaw, przez osobę spoza wspólnoty szkolnej – te okoliczności mogą być przeciwskuteczne, szczególnie jeśli występują razem.
Lepiej zadbać zatem o to, by były to oddziaływania bardziej długoterminowe, możliwie na stałe wpisane w rytuały klasowe i codzienną rutynę, prowadzone przez kogoś ze wspólnoty, a nawet przez siebie nawzajem.
Zyski ze zreintegrowanej klasy - z punktu widzenia procesów klasowych:
- zmniejsza to ryzyko pojawienia się konfliktów, przemocy rówieśniczej,
- jest prewencją uaktywnienia niepożądanych stereotypów i uprzedzeń,
- nie tworzą się podgrupki,
- zmniejsza nieobecności.
Zyski ze zreintegrowanej klasy - z punktu widzenia uczniów:
- ułatwia naukę,
- umacnia motywację,
- buduje lepszy klimat współdziałania,
- zwiększa innowacyjność,
- uczy nowych kompetencji.
Zyski ze zreintegrowanej klasy - z punktu widzenia kadry:
- stawia kadry szkolne w lepszym świetle, wykazując ich kompetencje i sprawczość,
- przynosi samozadowolenie i chęć dalszej pracy,
- przeciwdziała wypaleniu,
- buduje renomę osobistą i instytucjonalną.
O grach w edukacji
Grywalizowanie treści i procesów edukacyjnych jest szczególnie skuteczne w pracy z młodymi odbiorcami. Kontekst świata gry i jasno określonych zasad ułatwia odnalezienie się w nowej sytuacji, a także rozpoczęcie kreatywnej współpracy. Poczucie bezpieczeństwa i uniwersalność języka gry pomagają również w zacieśnianiu relacji przy integracji międzykulturowej. Młodzi ludzie mogą dzięki temu zauważyć podobieństwa między sobą, a także bezpiecznie eksplorować różnice i szukać swoich mocnych stron.
Gry działają jako narzędzie edukacyjne na kilku poziomach:
- motywują do aktywnej nauki i wykorzystywania nowej wiedzy,
- budują lepsze wyobrażenie celu i kroków w jego osiąganiu,
- pozwalają na skuteczne skalowanie procesu nauki,
- tworzą bezpieczną platformę do eksperymentowania, a następnie utrwalania nowych wiedzy i umiejętności,
- ułatwiają naukę dla mających trudności z odbiorem klasycznych form.
O grach w integracji międzykulturowej
Gry to świetne narzędzie do budowania wielokulturowych społeczności. Mogą być istotnym elementem zarówno procesu edukacyjnego, jak i integracji. Przede wszystkim warto wiedzieć, że gry są naturalną aktywnością ludzi z najróżniejszych zakątków świata. Ludzie z różnych kultur po prostu grali i grają w celu rozrywkowym, relacyjnym, edukacyjnym i innych. Gry i zabawa są tak samo ważnym elementem życia, jak praca czy nauka formalna.
Włączenie gier do repertuaru szkolnych narzędzi może wesprzeć rozwój relacji w klasie i między klasami. Może to być bowiem czas w parze czy grupce, który wywoła dobre emocje i może przyczynić się do budowania bliskości i zaufania, gotowości pomagania sobie nawzajem. Uczniowie i uczennice dzięki zabawie mogą zbudować lepsze więzi między sobą i z nauczycielem/ nauczycielką, mogą czuć się bezpieczniej w grupie. Jest to okazja do pokazania się z innej strony niż w zadaniach formalnych, zademonstrowania swoich mocnych stron, a nawet swojej kultury (jeśli do zabaw włączy się też gry z różnych stron świata lub poprosi uczniów i uczennice o podzielenie się tym, co jest popularne w ich stronach).